Úm ba la ra chữ gì?

Úm ba la ra chữ gì? là gameshow gồm có ba vòng chơi đoán chữ. Đòi hỏi người chơi phải thật nhanh trí, dùng khả năng thông minh ngôn ngữ của mình nhanh chóng trả lời những câu hỏi hóc búa của chương trình về nhiều lĩnh vực khác nhau. Chương trình truyền hình do Ban Sản xuất các chương trình Giải trí, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với Công ty Truyền thông Bee thực hiện. Chương trình được phát sóng vào lúc 12:00 trưa thứ 7 hàng tuần trên kênh VTV3, bắt đầu từ 19/01/2019.

Chương trình có tất cả 6 mùa phát sóng:

• Mùa đầu tiên bắt đầu từ 19/01/2019 đến 27/07/2019.
• Mùa thứ 2 bắt đầu từ 18/04/2020 đến 31/10/2020.
• Mùa thứ 3 bắt đầu từ 20/02/2021 đến 30/10/2021.
• Mùa thứ 4 bắt đầu từ 10/12/2022 đến 10/06/2023 (Ban đầu là 05/03/2022, nhưng do vấn đề sản xuất và có chương trình khác phát sóng đó là Bật mí bí mật, nên đã dời thêm 9 tháng) (trước khi Tranh tài đoán ý được lên sóng).
• Mùa thứ 5 bắt đầu từ 17/02/2024 đến 15/02/2025.
• Mùa thứ 6 bắt đầu từ 22/02/2025.

Mỗi mùa phát sóng thường phát sóng trong vòng 4-6 tháng và tiếp tục có hiệu lực trở lại từ mùa 4 sau khi đại dịch COVID-19 về cơ bản đã được kiểm soát. Thể thức ghi hình và phát sóng như 2 mùa đầu.

Riêng mùa thứ 3 duy nhất 8 tháng phát sóng (kèm theo những tập ghi hình gián tiếp tại nhà do dịch COVID-19) và là thời gian phát sóng lâu nhất từ trước tới nay.

19/01/2019 - nay

19/01/2019 - 30/10/2021

Sử dụng ở 3 mùa đầu tiên (trước thời điểm VTV3 gỡ bỏ chính thức mác "HD")

10/12/2022 - 13/07/2024

Sử dụng từ mùa thứ 4 (sau thời điểm VTV3 gỡ bỏ chính thức mác "HD") đến trước khi thay đổi máy phát sóng

Sử dụng từ mùa thứ 4 (sau thời điểm VTV3 gỡ bỏ chính thức mác "HD") đến trước khi thay đổi máy phát sóng (không đồng hồ ở góc dưới bên trái)

20/07/2024 - nay

Sử dụng từ mùa thứ 5 (sau khi VTV3 thay đổi máy phát sóng)

Luật chơi

Vòng 1: Thử thách

4 mùa đầu tiên

Mỗi người chơi, chọn câu hỏi chủ đề với 3 câu hỏi, thời gian mỗi câu hỏi là 60 giây sau khẩu hiệu là "hết", đồng hồ sẽ tính thời gian. Khi có câu trả lời người chơi hô "dừng" và nói ra đáp án, trả lời đúng thì sẽ nhận được số điểm là số giây trên đồng hồ. Tổng điểm của đội nào cao hơn sẽ giành chiến thắng và nhận được 5.000.000 đồng.

Mùa 5

Có một từ khóa với số chữ cái nhất định. Có tất cả 3 gợi ý và số câu hỏi phụ bằng với số chữ cái trong đáp án đó. MC sẽ đọc gợi ý đầu tiên, sau đó sẽ là câu hỏi phụ đầu tiên. Trong mỗi câu hỏi phụ sẽ có 3 đáp án A, B, C. Sau hiệu lệnh "hết" của MC, đội chơi sẽ bấm chuông để giành quyền trả lời. Đội chơi sẽ có 30 giây để suy nghĩ và trả lời từng câu hỏi phụ. Trả lời đúng, đội chơi sẽ được quyền lật mở 1 chữ cái mà chỉ riêng họ được thấy, trả lời sai thì đội còn lại được quyền trả lời câu hỏi và sẽ làm điều tương tự. Nếu không có đội chơi nào đưa ra được câu trả lời đúng, một chữ cái trong từ khóa đó sẽ không được lật mở. MC sẽ đọc 2 gợi ý còn lại khi $\frac{1}{2}$ và toàn bộ số câu hỏi phụ đã qua. Sau khi MC đọc xong gợi ý cuối cùng, đội chơi được quyền bấm chuông và đưa ra đáp án đúng cho từ khóa đó. Trả lời đúng, đội chơi sẽ nhận được 5.000.000 đồng.

Mùa 6

Cả 2 đội chơi sẽ chơi một trò chơi vận động để xác định xem thành viên nào giành quyền ưu tiên cho lượt thi của mình. Người giành quyền ưu tiên sẽ quyết định chơi trước hoặc chơi sau, và sẽ phải lựa chọn 1 thành viên trong đội đối thủ chơi trước. Luật chơi tương tự 4 mùa đầu tiên, nhưng thay vì các ký tự liên tục xuất hiện thì các chữ cái trong đáp án sẽ đảo ngược vị trí cho nhau. Cứ mỗi 10 giây, các ký tự sẽ lần lượt đi theo đúng vị trí với đáp án của câu hỏi.

Vòng 2: Thách đấu

4 mùa đầu tiên

Vòng 2 có 8 câu hỏi thời gian suy nghĩ và trả lời mỗi câu hỏi là 60 giây, sau khẩu hiệu ''hết'' đồng hồ sẽ tính thời gian, bấm chuông để giành quyền trả lời, nếu sai thì đội còn lại sẽ được trả lời. Nếu trả lời đúng thì số giây trong đồng hồ, nhân đôi lên là số điểm nhận được. Đội có số điểm cao hơn sau vòng này sẽ được 10.000.000 đồng, và đội có tổng điểm cả hai vòng trước cao hơn sẽ bước vào vòng 3.

Mùa 5 - nay

Sẽ có một trò chơi vận động được thay đổi trong mỗi tập phát sóng. Dựa theo luật chơi của những trò chơi vận động đó, một thành viên trong đội chơi sẽ cố gắng thu thập chữ cái tương ứng với số thứ tự của các chữ cái trong từ chìa khóa đó cho riêng đội mình để có thể phán đoán ra đáp án càng nhanh càng tốt. Có tất cả 2 từ khóa trong vòng thi này, với mỗi từ khóa có 2 gợi ý, và mỗi từ chìa khóa có giá trị tiền thưởng 5.000.000 đồng. MC sẽ đọc gợi ý đầu tiên trước khi có hiệu lệnh bắt đầu trò chơi vận động, sau đó MC có quyền hô "nghiêm" và thành viên trong đội chơi phải tạm dừng và đứng im cho đến khi MC đọc gợi ý thứ 2 và có hiệu lệnh tiếp tục chơi. Trò chơi vận động sẽ diễn ra cho đến khi toàn bộ chữ cái trong từ khóa đã được lật mở. Đội chơi có thể bấm chuông bất cứ lúc nào để đưa ra đáp án cho từ chìa khóa đó, dựa theo các chữ cái mà chính đội mình thu thập được trong suốt quá trình chơi trò chơi vận động đó.

Trong mùa 6, sẽ có thêm một câu hỏi thứ 3 tương ứng với trò chơi vận động dành cho cả 2 người chơi.

Vòng 3: Úm ba la

Đội có tổng điểm ở cả hai vòng cao hơn (số tiền tích lũy ở cả hai vòng cao hơn trong mùa 5) sẽ bước vào vòng 3 sẽ có 90 giây cho 5 câu hỏi gồm: 4 câu hỏi phụ, 1 câu hỏi chính sau khẩu hiệu "hết" đồng hồ sẽ tính thời gian, nếu không có đáp án thì nói qua, bỏ qua câu hỏi phụ sẽ không được quay lại, câu hỏi phụ sẽ là gợi ý là câu hỏi chính, trả lời đúng một câu hỏi phụ là 5.000.000 đồng và trả lời đúng thì nhận thưởng 15.000.000 đồng.

Cơ cấu giải thưởng

Dưới đây là cơ cấu giải thưởng tương ứng cho các đội xếp nhất, thắng cuộc (4 mùa đầu tiên); giải được toàn bộ từ khóa (mùa 5):

• Giải thưởng vòng 1: 5.000.000 VNĐ
• Giải thưởng vòng 2: 10.000.000 VNĐ (mùa 6 là 15.000.000 VNĐ)
• Giải thưởng vòng 3: 35.000.000 VNĐ

Tổng cộng mà đội chơi nhận về tối đa là 50.000.000 VNĐ (mùa 6 là 55.000.000 VNĐ)

Người dẫn chương trình

• Trương Quốc Bảo: (Mùa 1), (28 tập của mùa 1, 37 tập của mùa 3)
• Puka (Nguyễn Kiều Cẩm Thơ): (Mùa Đầu Tiên), dẫn đôi
• Liêu Hà Trinh (Mùa 2 - Mùa 3), dẫn đôi
• Nguyễn Ngọc Quang Bảo: (Mùa 2)
• Trần Chí Thiện: (20 tập của mùa 3)
• Minh Xù (Bùi Quốc Minh): (24 tập của mùa 3)
• Trần Anh Huy (Mùa 4), dẫn đôi
• Trần Thị Nam Thư (Mùa 4), dẫn đôi
• Huỳnh Ngọc Lập (mùa 5), dẫn chính (26 tập đầu tiên của mùa 5)
• Bùi Đại Nghĩa (mùa 5), dẫn chính (Các tập còn lại của mùa 5 - Mùa 6)

Khung giờ phát sóng

Phát chính

• Mùa 1 - 5: 12:00 thứ 7 hàng tuần (19/1/2019 - nay).

Tạm ngừng phát sóng

Trong suốt thời gian phát sóng, chương trình đã phải tạm ngừng phát sóng vì do trùng thời điểm diễn ra sự kiện đặc biệt. Các chương trình bị hoãn đã được trở lại vào 7 ngày sau đó. Cụ thể:

• Úm ba la ra chữ gì? Mùa 1:
  • Ngày 09/02/2019 (Mùng 5 Tết Kỷ Hợi) do trùng vào dịp Tết Nguyên Đán xuân Kỷ Hợi 2019.
  • Ngày 04/05/2019 do trùng vào thời điểm diễn ra lễ quốc tang chủ tịch nước Lê Đức Anh.
• Úm ba la ra chữ gì? Mùa 2: Ngày 15/08/2020, do trùng vào thời điểm diễn ra lễ quốc tang tổng bí thư Lê Khả Phiêu.
• Úm ba la ra chữ gì? Mùa 4: Ngày 21/01/2023 (30 Tết Quý Mão) do trùng vào dịp Tết Nguyên Đán xuân Quý Mão 2023.
• Úm ba la ra chữ gì? Mùa 5, năm học 2023 - 2024: Ngày 01/02/2025, do trùng với dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Khung giờ này sẽ bị thay thế bởi chương trình Tết rộn ràng khắp nơi.

Nhà tài trợ

• Sakos (11/02/2023 - 10/06/2023)